بیماری هپاتیت عفونت کبدی است و انواع مختلفی دارد. از هپاتیت B به‌عنوان یک عفونت جدی کبدی یاد می‌شود که می‌تواند زندگی فرد را به‌طور جدی با خطر مواجه سازد. این بیماری توسط ویروس B (HBV) ایجاد می‌شود. این بیماری می‌تواند منجر به سیروز کبدی، سرطان کبد و در نهایت مرگ شود. هپاتیت B به دو صورت حاد و مزمن بروز می‌کند. در ادامه با دکتر مهناز شکروی همراه باشید تا با بیماری هپاتیت B راه های درمان آن بیشتر آشنا شوید .
هپاتیت B چیست ؟
هپاتیت ب یک عفونت جدی کبدی است که در اثر آلوده شدن به ویروس هپاتیت B (HBV) ایجاد می شود. عفونت هپاتیت B در برخی از افراد بیش از ۶ ماه طول کشیده و مزمن می شود.
ابتلا به هپاتیت بی مزمن خطر ابتلا به نارسایی کبد، سرطان کبد یا سیروز را افزایش می دهد. سیروز عارضه ای است که در آن زخم های دائمی در کبد ایجاد می‌شود.
بیشتر بزرگسالان مبتلا به هپاتیت B، حتی در صورت شدید بودن علائم کاملا بهبود پیدا می کنند. احتمال ابتلا به عفونت هپاتیت بی مزمن (طولانی مدت) در نوزادان و بچه ها بیشتر است.
با واکسن می توان از ابتلا به هپاتیت B پیشگیری کرد اما در صورت ابتلا راهی برای درمان آن وجود ندارد. اگر مبتلا شده اید با انجام برخی اقدامات احتیاطی می‌توانید از سرایت این ویروس به دیگران پیشگیری کنید.
علائم هپاتیت B
علائم معمولاً 2 تا 12 هفته بعد ظاهر می شود همچنین ممکن است تا 3 ماه پس از قرار گرفتن در معرض بیماری علائمی ظاهر نشود. با این وجود هنوز هم احتمال انتقال بیماری وجود دارد. نشانه های رایج ابتلا به این عفونت عبارتند از:
- خستگی
- تغییر رنگ ادرار
- درد مفصلی و عضلانی
- از دست دادن اشتها
- تب
- ناراحتی شکمی
- ضعف
- زرد شدن پوست و سفید شدن چشم
انواع هپاتیت ب
دو نوع عفونت هپاتیت B داریم:
هپاتیت B حاد: از زمانی که نخستین بار به این ویروس آلوده شدید تا شش ماه بعد آن مبتلا به هپاتیت ب حاد هستید. این نوع هپاتیت b به ندرت باعث آسیب کبدی می‌شود. بیشتر افراد از شر این نوع هپاتیت ب راحت می‌شوند و بهبود پیدا می‌کنند، یعنی از هر ۵ نفر بزرگسال مبتلا به HBV چهار نفر بهبود پیدا می‌کند.
عوارض هپاتیت B حاد
در موارد نادر، هپاتیت B حاد می‌تواند منجر به نارسایی حاد کبد شود. افراد مبتلا به نارسایی حاد کبد ممکن است به پیوند کبد نیاز پیدا کنند.
هپاتیت B مزمن: این نوع هپاتیت زمانی روی می‌دهد که اچ بی وی شش ماه بعد از نخستین مواجهه‌تان با ویروس همچنان در خونتان موجود است. تنها تعداد انگشت‌شماری از افراد در نهایت به هپاتیت ب مزمن مبتلا می‌شوند. بیماری جدی که باعث آسیب کبدی مزمن یا سیروز کبدی می‌شود.
عوارض هپاتیت B مزمن
هپاتیت B مزمن می‌تواند منجر به موارد زیر شود:
سیروز: وضعیتی که در آن بافت سالم کبد از بین می‌رود و عملکرد کبد دچار اختلال می‌شود. این وضعیت تا حدودی جریان خون کبدی را نیز مسدود می‌کند. با پیشرفت سیروز، کبد دچار نارسایی می‌شود.
نارسایی کبد: کبد به شدت آسیب دیده و قادر به داشتن عملکرد طبیعی نیست. افراد مبتلا به نارسایی کبد ممکن است به پیوند کبد احتیاج داشته باشند.
سرطان کبد: ممکن است پزشک برای بررسی سرطان کبد آزمایش خون، سونوگرافی یا بررسی‌های تصویربرداری دیگری را پیشنهاد دهد. تشخیص سرطان در مراحل اولیه، احتمال موفقیت درمان سرطان را افزایش می‌دهد.
روش های انتقال هپاتیت B
عفونت هپاتیت B با آلوده شدن به ویروس هپاتیت B (HBV) ایجاد می شود. این ویروس از طریق خون، اسپرم یا سایر مایعات بدن از فردی به فرد دیگر منتقل خواهد شد. هپاتیت B با سرفه سرایت نمی کند.
راه های شایع سرایت HBV عبارتند از:
- تماس جنسی
در صورت داشتن رابطه جنسی محافظت نشده با فرد مبتلا به هپاتیت B، احتمال ابتلا وجود دارد. اگر خون، بزاق، مایع منی یا ترشحات واژن از بدن فرد مبتلا به شریک جنسی اش منتقل شود، ویروس نیز منتقل خواهد شد.
- استفاده از سوزن های مشترک
HBV به راحتی از طریق سوزن ها و سرنگ های آلوده به این ویروس سرایت می کند. به اشتراک گذاشتن وسایل تزریقات افراد را در خطر بالای ابتلا به هپاتیت بی قرار می دهد.
- وارد شدن اتفاقی سوزن آلوده به هپاتیت B به بدن
این اتفاق یکی از نگرانی های کارکنان مراقبت های بهداشتی و هر کس دیگری است که با خون انسان در تماس است.
- از مادر به فرزند
هپاتیت ب، هنگام زایمان از زنان باردار آلوده به این ویروس به نوزادان منتقل می شود. با این حال تقریباً در تمام موارد می توان نوزادان را برای جلوگیری از ابتلا به عفونت واکسینه کرد.
جلوگیری از هپاتیت B
هر فردی که در معرض خطر قرار گرفتن در معرض خون یا مایع بدن بالقوه آلوده فرد دیگری قرار دارد، می تواند تحت پروتکل پیشگیری قرار بگیرد. واکسن هپاتیت B معمولا در سه یا چهار تزریق بیش از شش ماه توصیه می شود. واکسن هپاتیت B برای موارد زیر توصیه می شود:
نوزادن
کودکان و نوجوانانی که در هنگام تولد واکسینه نشده اند
افرادی که در یک مرکز برای افرادی که به طور انحصاری رشد می کنند، کار می کنند یا در مرکز زندگی می کنند
افرادی که با کسی که هپاتیت B دارد زندگی می کند
کارکنان مراقبت های بهداشتی، کارگران اورژانس و سایر افرادی که با خون سر و کار دارند
همسران جنسی کسانی که هپاتیت B دارد
افرادی که داروهای غیرقانونی تزریق می کنند یا سوزن و سرنگ را به اشتراک می گذارند
افراد مبتلا به بیماری مزمن کبدی
افراد مبتلا به بیماری کلیوی
مسافران خارج از کشور
سایر اقدامات پیشگیرانه
عفونت را می توان از طریق:
استفاده از تجهیزات حفاظتی مناسب هنگام کار در مراکز مراقبت های بهداشتی و پزشکی
استفاده نکردن ازسوزن و وسایل شخصی مشترک
رفتارهای جنسی سالم
تمیز کردن هر گونه خونریزی یا خون خشک
واکسن زدن قبل از سفر به مناطق آلوده
درمان های خانگی هپاتیت B
در حال حاضر درمانی برای این نوع بیماری نیست و خوشبختانه خودش طی ۴ تا ۸ هفته برطرف می‌شود. از هر ۱۰ فرد بزرگسال مبتلا، ۹ نفر به طور کامل بهبود پیدا می‌کنند. برخی روش‌های درمان خانگی هستند که به کمک آنها می‌توان روند بهبود را تسریع نمود:
رژیم غذایی سالم سرشار از میوه و سبزیجات بخورید.
به‌صورت منظم ورزش کنید.
استراحت و خواب کافی داشته باشید.
از خوردن خوراکی‌های مضر برای کبد پرهیز کنید مثل نوشیدن الکل یا خوردن دارو بدون نسخه.
آزمایش هپاتیت A و C بدهید.
درمان هپاتیت ب مزمن
اگر هپاتیت B به مرحله مزمن برسد به احتمال زیاد پزشک از روش دارویی برای توقف فعالیت ویروس استفاده می‌کند. چندین نوع دارو توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) برای درمان هپاتیت ب تایید شده است که تعدادی از آنها اینترفرون‌های تزریقی و تعدادی نیز قرص‌های ضد ویروسی هستند. مصرف روزانه داروهای تجویز شده فعالیت و تکثیر ویروس هپاتیت را در کبد مهار می‌کند.
مصرف داروها به تدریج التهاب و ورم کبد را کاهش می‌دهد و ریسک انتقال بیماری به دیگران را کاهش خواهد داد. در طی درمان، لازم است بیمار به‌طور مرتب با پزشک معالج در ارتباط باشد تا وضعیت سلامتی او با آزمایشات چکاپ کبد و معاینات لازم کنترل شود. در صورتی که مصرف داروهای تزریقی و خوراکی مؤثر نباشند و کبد دچار آسیب جدی شده باشد، پیوند کبد به‌عنوان آخرین راه درمان معرفی می‌شود.
آیا هپاتیت ب مسری است؟
از هپاتیت ب به‌عنوان یک بیماری مسری یاد می‌شود. تماس مستقیم با برخی مایعات خاص بدن باعث انتقال این بیماری از افراد آلوده به افراد سالم خواهد شد. گرچه این بیماری در همه جای جهان دیده شده است اما در برخی از مناطق جغرافیایی شیوع آن بیشتر است. به همین دلیل گفته می‌شود نوزادان زیادی از همان بدو تولد به این ویروس آلوده هستند.
شیوع این بیماری در کشورهای آفریقایی، آسیایی، آمریکای جنوبی و کارائیب بیشتر شایع است. به همین دلیل توصیه می‌شود افرادی که به دلایل مختلف به این مناطق سفر می‌کنند، نکات بهداشتی را به‌شدت موردتوجه قرار دهند. این ویروس در خارج از بدن انسان می‌تواند حداقل به مدت یک هفته زنده بماند.
سخن پایانی
هپاتیت B عفونتی است که می‌تواند به حالت مزمن درآمده و موجب سیروز و سرطان کبد و در نهایت مرگ بیمار شود و لازم است تمامی نوزادان دربرابر این بیماری واکسینه شوند.
